Đến Lý Sơn nghe kể chuyện Hoàng Sa

 

Tượng đài Đội Hoàng Sa đặt trước Nhà trưng bày Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải. Tượng đài thể hiện nhóm 3 người, trong đó người đứng giữa là Đề công (đội trưởng nhóm ba thuyền trong một lượt ra Hoàng Sa) mặc áo quan triều đình với tấm bia chủ quyền đề 4 chữ “Vạn lý Hoàng Sa”; hai bên là hai dân binh mang giáo và lưới. Tác giả tượng đài là nhà điêu khắc Hà Trí Dũng. Công trình hoàn thành tháng 9-2009. Tượng đài là một biểu tượng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa.

Trung tuần tháng 6 vừa qua, khi chính thức được đặt chân lên huyện đảo Lý Sơn, được tiếp xúc với con người, cảnh vật thiên nhiên và đi thăm các điểm di tích tại đây mới thấy “cái chấm nhỏ xíu trên bản đồ Tổ quốc” chứa đựng cả một quá khứ hào hùng với vai trò là “bằng chứng sống” cho chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa, bởi đây chính là quê hương của Hải đội Hoàng Sa năm xưa - những người đầu tiên xác lập chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa liên tục trong nhiều thế kỷ, bắt đầu từ cuối thế kỷ 16, đầu thế kỷ 17 cho đến những năm 50 của thế kỷ 19.        

Nhà trưng bày lưu niệm Hải đội Hoàng Sa rộng gần 400m vuông, mái lợp ngói âm dương, nơi đây trưng bày hơn 100 tư liệu, hình ảnh quý và nhiều hiện vật sinh hoạt liên quan đến đội hùng binh Hoàng Sa, kiêm quản Bắc Hải. Mỗi đồ vật, văn bản cổ nơi đây đều ẩn chứa những câu chuyện đầy xúc động về sứ mệnh bảo vệ biển đảo của người dân Lý Sơn. Nhà trưng bày được chia làm ba nội dung chính: Lý Sơn-Tịnh Kỳ-Quảng Ngãi quê hương của đội hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa; hoạt động của đội hùng binh Hoàng Sa, Trường Sa và sự tôn vinh của nhân dân huyện đảo Lý Sơn nói riêng, nhân dân cả nước nói chung đối với những hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải; Nhân dân Việt Nam thực hiện chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa và khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa.

Phần trưng bày về hoạt động của đội hùng binh Hoàng Sa, Trường Sa và sự tôn vinh của nhân dân là nội dung cơ bản và gây ấn tượng nhất của toàn bộ nhà trưng bày.

Ở khu vực trưng bày này, có một khoảng không gian thoáng đãng để thể hiện đặc trưng của đội Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa. Đó là các phương tiện thuyền buồm dùng để đi biển cùng những đồ vật sinh hoạt, những vật dụng phục vụ cho việc đi biển, nhất là những vật “tùy thân” hết sức đặc biệt như chiếu, đòn tre, dây mây, thẻ tre… dùng để bó xác khi chẳng may ai đó trong đội thiệt mạng sẽ được đồng đội thả xuống lòng biển để mong thân xác người xấu số được sóng biển đưa về quê hương bản quán.

Mô hình thuyền câu, bài vị và những vật tùy thân dùng để bó xác khi không may bị thiệt mạng trên biển của các hùng binh Hoàng Sa tại nhà trưng bày.